Οικολογία - Συνήθειες

Τα θηλυκά:

Τα θηλυκά αγριόγιδα με τα μικρά ζουν σε ομάδες (κοπάδια), που συνήθως αποτελούνται από 5 έως 15 άτομα, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις ενδέχεται να φτάσουν ακόμα και τα 40 με 50 ζώα. Αρχηγός του κοπαδιού είναι ένα από τα μεγαλύτερα και πιο έμπειρα θηλυκά. Τα μέλη του κοπαδιού ακολουθούν κανόνες ιεραρχίας, όπου χαμηλότερα στη σειρά βρίσκονται τα νεαρότερα ζώα. Σε περίπτωση κινδύνου η αρχηγός του κοπαδιού ή κάποιο άλλο έμπειρο ζώο, βγάζει ένα χαρακτηριστικό ήχο από τα ρουθούνια, που μοιάζει με σφύριγμα, ειδοποιώντας τα υπόλοιπα. Τα θηλυκά παραμένουν στο κοπάδι της μητέρας τους, συνήθως για ολόκληρη τη ζωή τους.

Τα αρσενικά:

Τα αρσενικά αγριόγιδα ζουν μόνα ή σε μικρές ομάδες, εκτός από το φθινόπωρο που συμπίπτει με την περίοδο του ζευγαρώματος. Τότε, τα ισχυρότερα  αρσενικά ενώνονται με ένα κοπάδι θηλυκών που βρίσκεται στην περιοχή τους. Τα χρονιάρικα αρσενικά αφήνουν το κοπάδι της μητέρας τους και  στη συνέχεια περιπλανώνται έως ότου εγκατασταθούν μόνιμα σε μια δικιά τους περιοχή (επικράτεια), γεγονός που συνήθως συμβαίνει στην ηλικία των 5 ετών και πάνω.

Οι πληθυσμοί:

Ένας πληθυσμός αγριόγιδων συνίσταται από 4 κατηγορίες ηλικίας/ φύλου:

(α) Αρσενικά ενήλικα: Αρσενικά μεγαλύτερα των δύο ετών,

(β)  Θηλυκά ενήλικα: Θηλυκά μεγαλύτερα των δύο ετών,

(γ) Χρονιάρικα (Βετούλια): Άτομα μεγαλύτερα του ενός έτους και μικρότερα των δύο ετών ανεξαρτήτως φύλου,

(δ) Κατσίκια: Άτομα ίσα ή μικρότερα του ενός έτους ανεξαρτήτως φύλου.

Συνήθως –αλλά όχι απαραίτητα- σε έναν πληθυσμό αγριόγιδου στην Ελλάδα η πληθυσμιακή σύνθεση έχει ως εξής:

  • 30-32 % Αρσενικά ενήλικα,
  • 30-38% Θηλυκά ενήλικα,
  • 10-15% Χρονιάρικα (βετούλια) και
  • 20-26% Κατσίκια

Σε έναν πληθυσμό αγριόγιδων συνήθως η αναλογία των δύο φύλων είναι περίπου ίση. Οι γεννήσεις δεν μπορούν να ξεπεράσουν τον αριθμό των θηλυκών που είναι ίσα ή μεγαλύτερα των 4 ετών.  Σε έναν πληθυσμό αγριόγιδων εκείνα τα θηλυκά τα οποία θα έχουν μια επιτυχημένη γέννα σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι πάνω από το 25- 30% του συνόλου. Άλλωστε δεν αναμένεται  να γεννήσουν επιτυχώς όλα τα θηλυκά.

Το ζευγάρωμα: Τα αγριόγιδα ζευγαρώνουν το φθινόπωρο με αρχές του χειμώνα (Οκτώβριος-Δεκέμβριος). Κάθε ενήλικο αρσενικό αγριόγιδο διατηρεί μια περιοχή ως δικιά του (επικράτεια) και ζευγαρώνει με τα μέλη του κοπαδιού των θηλυκών που συχνάζουν σε αυτή. Το φθινόπωρο είναι η μόνη περίοδος του έτους που κάθε κοπάδι θηλυκών συμβιώνει με ένα -τουλάχιστον- ενήλικο αρσενικό αγριόγιδο. Σκοπός του κυρίαρχου αρσενικού –εκτός από αυτό κάθε αυτό το ζευγάρωμα- είναι να «κρατήσει» με κάθε τρόπο κοντά του το κοπάδι και να απομακρύνει -ακόμα και με τη βία- κάθε πιθανό ανταγωνιστή του. Υπάρχουν μερικά αρσενικά που εφαρμόζουν μια διαφορετική «στρατηγική» ζευγαρώματος. Κινούνται μεμονωμένα ή συνηθέστερα δυο-δυο μαζί, περιπλανώμενα  προς διάφορες κατευθύνσεις, χωρίς να κατέχουν κάποια συγκεκριμένη επικράτεια, επιδιώκοντας να ζευγαρώσουν με όποια θηλυκά συναντήσουν στο δρόμο τους, αρκεί βέβαια αυτά να βρίσκονται σε φάση οίστρου.

Οι γεννήσεις: Τα θηλυκά γεννούν ένα μικρό έπειτα από περίπου 160- 170 ημέρες κυοφορίας, δηλαδή τον Μάιο. Στην Ελλάδα η περίοδος των γεννήσεων αρχίζει πολύ νωρίς (μέσα Απριλίου) κορυφώνεται στις αρχές Μαΐου και μπορεί να συνεχιστεί ως τις αρχές Ιουνίου.

Η δίαιτα: Τα αγριόγιδα τρέφονται με διάφορα ποώδη φυτά και συμπληρωματικά και ανάλογα με την εποχή με φύλλα πλατυφύλλων, βελόνες κωνοφόρων,  κλαδάκια δέντρων, μπουμπούκια και λειχήνες.